Cytaty Robert M. Sapolsky

“Wrzody trawienne zostały przez Susan Levenstein, lekarkę i najbardziej dowcipną osobę na świecie, piszącą na tematy gastroenterologiczne, nazwane „idealnym modelem współczesnej etiologii”. Stres nie prowadzi do tworzenia się wrzodów. Ale albo czyni bardziej prawdopodobnym pojawianie się biologicznych złoczyńców, którzy powodują ich powstawanie albo sprawia, że są oni bardziej zjadliwi, albo upośledza zdolność bronienia się przed nimi. To klasyczna interakcja organicznych (bakterii, wirusów, toksyn, mutacji) i psychogennych składowych choroby.”

“Ciągły stres może być ściśle powiązany z zespołem jelita drażliwego. Co ciekawe, traumatyczne przeżycia z wczesnych etapów życia (np. maltretowanie) znacząco zwiększają ryzyko wystąpienia zespołu jelita drażliwego w wieku dorosłym. Oznacza to, że trauma z dzieciństwa może wiele lat później odbić się echem w postaci zwiększonej wrażliwości, w tym przypadku nadmiernie reagującego na stres jelita. Badania na zwierzętach pokazały, że tak właśnie się dzieje.”

“Pamiętajmy więc, że istnieją stworzenia, które potrafią kontrolować mózg ( jednocześnie przechytrzając najzdolniejszych nawet neurobiologów). Moje rozmyślania nad kałużą przy skraju chodnika doprowadziły mnie do wniosku wręcz przeciwnego, niż ten, do którego swego czasu doszedł Narcyz kontemplując swe odbicie w wodzie. Potrzeba nam więcej filogenetycznej pokory. Na pewno nie jesteśmy najwyżej rozwiniętym gatunkiem, ani najlepiej chronionym przed zagrożeniami. Ani najzmyślniejszym.”

“Jeśli chcesz żyć długo i w dobrym zdrowiu, to znacznie bardziej wskazane jest być bogatym, niż biednym.”

“...mamy do czynienia z przypadkiem patologicznego altruizmu neuronalnego. Trzeba się mieć na baczności, kiedy świeżo upieczone neurony, które nawet nie odróżniają śledziony od śledzia, próbują się do czegoś przydać”

“Hienom (krokutom) reputację zszargało nieaktualne już podejście w zoologii, kiedy nadano im lekceważące określenie "padlinożerców" (taka kąśliwość jest cokolwiek nie na miejscu, skoro my sami na ogół zdobywamy żywność, szukając padliny w supermarketach).”

“[Empatia] może też dawać niebezpieczne poczucie spełnienia: że skoro pojawiły się uczucia, to coś już zrobiono. Nasuwa się pokusa, żeby widzieć wartość moralną w samym odczuwaniu cudzego bólu. Niebezpieczeństwo empatii nie polega na tym, że może nam ona popsuć nastrój, ale właśnie na tym, że nam go poprawi, co z kolei sprawia, że empatia staje się dla nas celem samym w sobie, a nie częścią procesu i katalizatorem.”

“De Waal dostrzega tu jeszcze głębsze implikacje - korzenie ludzkiej moralności są starsze od naszych instytucji kulturowych, praw czy umoralniających kazań. Być może moralność wcale nie bierze się z transcendentnych źródeł duchowości (gdzie na scenę wkraczają bóstwa), tylko sięga poza granice naszego gatunku.”