Jindřich Chalupecký

Teoretyk, krytyk i historyk literatury i sztuki nowoczesnej XX w. w Czechosłowacji, eseista, tłumacz i kurator sztuki. Przez większą część życia twórczego nie mógł we własnym kraju uczestniczyć w oficjalnej działalności kulturalnej. W latach 1928–1932 studiował na Uniwersytecie Karola filozofię, estetykę i historię sztuki, nie zrobił jednak dyplomu i przez następne lata pracował w szkołach średnich, a jednocześnie aktywnie udzielał się w środowisku artystycznym. Był m.in. autorem manifestu programowego Grupy 42. W pierwszych latach po wojnie Chalupecký czynnie udzielał się w organizacjach środowiskowych. Po 1948 roku został jednak usunięty na margines i niemal do połowy lat 60. praktycznie pozbawiony możliwości publikacji. Sytuacja ta znów się powtórzyła po agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 r.: od początku lat 70. aż do aksamitnej rewolucji 1989 r. mógł wydawać swoje teksty wyłącznie w obiegu niezależnym i za granicą (m.in. w tak prestiżowych pismach, jak francuskie „Critique” i „Les Lettres Nouvelles”, włoski „Flash Art”, amerykańskie „Arts in Society” czy angielskie „Studio International”, a także w czeskich pismach emigracyjnych).

W jego dorobku znajduje się wiele książek o sztuce i literaturze XX wieku – wśród nich tak ważne i do dziś aktualne, jak choćby: O dada, surrealizmie i sztuce czeskiej (1980), Na granicach sztuki (1987), Nowa sztuka w Czechach (1994), Los artysty. Medytacje Duchampowskie (1998), Europa i sztuka (2005), a także monografie Richarda Weinera (1947) czy Jiříego Kolářa (1993). Był również głównym edytorem pośmiertnej spuścizny Františka Halasa i Jakuba Demla. Niestety, ogromna większość jego dzieł – zwłaszcza tych najistotniejszych, z późniejszego okresu – ukazała się dopiero po śmierci pisarza.