Niniejsza publikacja stanowi zamknięcie trylogii prac powstałych wedle zamysłu prof.dr.Józefa Andrzeja Gierowskiego; poświęconych analizie mentalności szlachty początku XVIII stulecia. Autor ukazuje realia świata, w którym przyszło działać zarządcom latyfundium magnackiego. Prezentuje pozbawione sentymentów arkana życia społeczeństwa sprzed trzech stuleci. Książka podsumowuje dotychczasowe badania na polu historii mentalności, stanowi zarazem odniesienie do badań nad przydatnością wykorzystywanych źródeł historycznych.