Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939–1940. Wybrane zagadnienia
Daniel Jonah Goldhagen uznał „zwykłych Niemców” za „gorliwych katów Hitlera”, podkreślając, że nazizm i jego zbrodnie były niemieckie, tzn. popełnione przez Niemców. Z kolei Christopher Hale, unikając relatywizacji zbrodni, rozszerzył perspektywę, opisując miliony „nie-Niemców” z całej Europy, członków SS, którzy z równą gorliwością dokonywali masowych zbrodni. Nazizm był co prawda niemiecki, ale także europejski. Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kategorię „gorliwych katów Hitlera” – członków organizacji der Volksdeutsche Selbstschutz.
Szczegółowa analiza organizacji skupiającej członków mniejszości niemieckiej i jej działalności w okupowanej Polsce może nie tylko wzbogacić wiedzę faktograficzną na temat zbrodni popełnionych w okresie II wojny światowej, ale także wnieść nowe elementy do analizy mechanizmu mobilizacji nienawiści oraz działania jednostki w systemie totalitarnym. Praktyka wykorzystywania mniejszości narodowych do przeprowadzenia masowych zbrodni nie przeminęła wraz z XX wiekiem, lecz jest skutecznie stosowana także w czasach nam współczesnych.