Zagłada Żydów żółkiewskich

Zagłada Żydów żółkiewskich Gerszona Taffeta została pomyślana jako swojego rodzaju pomnik gminy żydowskiej w Żółkwi pod Lwowem. Książka do dziś stanowi „cenny przyczynek do dziejów martyrologii żydowskiej”. Taffet skrupulatnie zbiera fakty, ewidencjonuje nazwiska osób zaangażowanych w przedstawiane przez siebie wypadki, zdaje relację z emocji towarzyszących różnym ich uczestnikom. Odwołując się do wiedzy nabytej już po wojnie, odszyfrowuje sensy wydarzeń niekiedy w pełni zrozumiałe dopiero z perspektywy czasu, wskazuje z jednej strony na to, co w przebiegu Zagłady w Żółkwi było unikatowe, a z drugiej na elementy wspólne, powtarzające się w innych miejscach. Zagłada Żydów żółkiewskich jest zarazem świadectwem zmagań i problemów, jakie napotykali wcześni historycy Zagłady, którzy jako ocalali podejmowali starania, by wykraczając poza swój jednostkowy los, spisać dzieje ludności żydowskiej w czasie wojny. Niniejsze wydanie książki zostało poszerzone o opracowanie krytyczne przygotowane przez Natalię Aleksiun. Odrębną, a przy tym szczególną jego część stanowią pieczołowicie zrekonstruowane przez nią i Shukiego Eckera biogramy Żydów żółkiewskich. Informacje w nich zebrane to często jedyny ślad po zamordowanych — w większości — podczas wojny żydowskich mieszkańcach Żółkwi. Wysiłek podjęty przez Aleksiun i Eckera należy uznać za kontynuację dzieła Taffeta, ma on także walor moralny.
(Ewa Koźmińska-Frejlak)

Wydanie 2