Wojciech Gerson 1831-1901

Gerson Wojciech (1831-1901), polski malarz, ilustrator, publicysta, organizator życia artystycznego, wykształcony w uczelniach plastycznych Warszawy i Petersburga. Wybitny przedstawiciel realizmu, współzałożyciel Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (1860), profesor w warszawskiej Klasie (Szkoły) Rysunkowej (1872-1896). Odgrywał zasadniczą rolę w życiu artystycznym Warszawy i Królestwa Polskiego, za podstawę sztuki uznawał studia rysunkowe, był przeciwnikiem impresjonizmu, symbolizmu i secesji. Olbrzymi dorobek malarski obejmuje ponad 500 płócien, był również autorem malowideł ściennych. Realizował realistyczną tematykę rodzajową, pejzaż, kompozycje historyczne, religijne, alegoryczne, portrety oraz akty. Większość prac wykazuje dużą biegłość warsztatową, natomiast nie wszystkie wytrzymały próbę czasu w swej warstwie znaczeniowej. W dziedzinie malarstwa historycznego próbował bezskutecznie współzawodniczyć z J. Matejką - np. Śmierć Przemysława (1881). Najcenniejszy dział tworzą pejzaże tatrzańskie, realizowane prostymi środkami - wąską gamą kolorystyczną opartą na jednym tonie i bogatą fakturą, np. Zwał Skalisty w dolinie Białej Wody (1892), Wyschnięty potok w Tatrach (1893), Cmentarz w górach (1894). Ponadto wydał albumy: Widoki Warszawy (1852), Willanów, Album widoków i pamiątek..., (1877), ilustrował kalendarze z lat 1857-1869. Jako pedagog pozostawiał uczniom wybór drogi artystycznej, odradzał kopiowanie, kształcąc samodzielnych mistrzów pędzla i palety tej miary co: m.in. J. Pankiewicz, J. Stanisławski, J. Chełmoński, L. Wyczółkowski, W. Podkowiński. Najliczniejszy zespół obrazów posiada Muzeum Narodowe w Warszawie.