Działalność oświatowa księży pijarów w Polsce stanowi jedną z najbogatszych, najciekawszych i najchlubniejszych kart szkolnictwa polskiego. Na podstawie żmudnych badań Autor niniejszej publikacji ukazuje historię trzech szkół pijarskich na Lubelszczyźnie (w Chełmie, Łukowie i Opolu Lubelskim) -od chwili ich powstania w naszym regionie aż do momentu upadku w roku 1832.