„Aby ująć ideę w sensytywną formę” zaapelował poeta Jean Moréas w swoim Manifeście Symbolizmu w 1886 roku.
Malarstwo symbolizmu narodziło się we Francji i Belgii, w kolebce symbolizmu w literaturze. Wpadło ono w nową przestrzeń kulturalną otwartą przez poezję Baudelaire’a i Mellermé’a oraz opery Wagnera. Malarze symbolizmu nie chcieli przedstawiania wizerunku lecz wyrażania "Idei", w związku z czym wyobraźnia odgrywała ważną rolę w ich pracy; "sen" był ich credo. Pomstowali oni z fanatyczną nienawiścią przeciwko impresjonizmowi, realizmowi, naturalizmowi. Główną zasadą symbolizmu było uzyskanie harmonii pomiędzy wszystkimi sztukami (syntezy sztuki), a nawet stworzenia uniwersalnego ("totalnego") dzieła sztuki ("Gesamtkunstwerk"), o którym marzył Wagner.
Malarstwo symbolizmu jest niezbędne do zrozumienia sztuki współczesnej, nie tylko dlatego, że rozprzestrzeniło się w różnych częściach świata jak pożar, tworząc uczniów od Rosji do Stanów Zjednoczonych i od Europy Północnej do Morza Śródziemnego, ale dlatego, że było ono źródłem szeregu podgatunków, bez którego sztuka współczesna nie byłaby tym, czym jest.