to każde miejsce, gdzie ukrywali się Żydzi, którzy powinni być w getcie lub z niego uciekli. Ocaleni sami niechętnie opowiadają o czasach, kiedy byli zależni od dobrej woli Polaków, mieli wieczne poczucie zagrożenia i winili się za śmierć bliskich, pozostawionych za murami obozów. Wielu z nich długo po wojnie nie powróciło do żydowskiego środowiska, część nawet zmarła pod przybranymi w czasie okupacji nazwiskami.