Starczestwo - kierownictwo duchowe w Rosji XIX w.

"Starcij Pustelni Optgnskiej i mnich-cudotwórca - Św. Serafin z Sarowa (1759-1833) to „dwa centra życia duchowe­go, dwa ogniska, przy których rozgrzewała się zamarznięta Rosja" (G. Fiedotow) w XIX w. Autentyczność życia starców przyciągała ludzi i dodawała im otuchy. Starcy - kierownicy duchowi w stylu starożytnej pustyni egipskiej czy galilejskiej, obecni byli nie tylko w Pustelni Optyńskiej. Wyjątkowość Optyny polegała jednak na tym, że starcy stworzyli tu jednomyślną wspólnotę braci. Wspólnota ta wychowywała kolejnych kierowników duchowych, nowych starców. Starcy byli integralną częścią wspólnoty, nie funkcjonowali obok, ale w niej, dzięki temu cała wspólnota była rzeczywistym świadectwem modlitwy, milczenia i ascezy dla przybywających tu pielgrzymów - bogomolców. Starcy niejako w imieniu wspólnoty służyli ludziom, zwracającym się o pomoc duchową. Dzięki tej atmosferze powstała cała dynastia starców.