Podstawowa wartość tej zbiorowej pracy wielu Autorów polega na syntezie dużego zasobu danych oraz ich zilustrowaniu planistycznym. Jest to więc – w określonym zakresie przyrodniczym - nawiązanie i aktualizacja Atlasu Miasta Krakowa jaki wydany został w roku 1988 pod redakcją Kazimierza Trafasa. Tym razem otrzymujemy ponadto na koniec inspirującą koncepcję Sieci Ekologicznej Krakowa – SEK. Zgodnie z nią środowisko przyrodnicze miasta nie będzie jak dotąd jedynie tłem, ale ma szansę stać się jednym z istotnych czynników miastotwórczych (...)
Tytuł „Środowisko przyrodnicze Krakowa. Zasoby – ochrona – kształtowanie” sytuuje tę publikację na dwu „półkach” nowości wydawniczych. Pierwsza z nich, niejako tradycyjna, to „Cracoviana” do której sięgają – z różnych powodów – wszyscy zainteresowani problemami naszego miasta, jego znawcy i miłośnicy. Druga, to miejsce o cechach bardziej uniwersalnych. Miejsce, w którym gromadzone są coraz liczniejsze publikacje przyczyniające się do istotnego zwrotu w poglądach na środowisko przyrodnicze, które coraz częściej przestaje być jedynie „chronione” lub „uwzględniane”, a zaczyna być traktowane jako determinanta. Bywa ono nazywane niekiedy „ekologiczną infrastrukturą” ekumeny, którą mniej lub bardziej świadomie staramy się kształtować. Kongijan Yu – profesor Uniwersytetu Pekińskiego – mówi o „odzyskiwaniu Ziemi” traktowanej jako nasz najcenniejszy skarb pełen zarówno zasobów naturalnych, jak i znaczeń w sferze duchowej i symbolicznej. A w tej sferze świat przyrody coraz powszechniej kojarzony jest z krajobrazem kulturowym, jako że istnieje w swojej ochranianej postaci – dzięki kulturze.
Stąd też można mieć nadzieję, że (…) edycja monografii przyczyni się do oczekiwanej zmiany postaw w planowaniu przestrzennym. Zwrotu, dzięki któremu znajomość dziedzictwa dzieł natury oraz ręki (i umysłu) ludzkiego nie będzie jedynie od czasu do czasu powstrzymywać planistów przed pochopnymi decyzjami, ale stanie się ich stałą inspiracją.
prof. dr hab. inż. arch. Aleksander Böhm
prof. dr hab. inż. arch. Aleksander Böhm
Zaletą książki jest kompleksowe i wszechstronne ujęcie środowiska przyrodniczego Miasta Krakowa, uwzględniające zarówno szczegółowe przedstawianie każdego z elementów środowiska, w tym niektórych (np. fauna) tak dokładnie po raz pierwszy, jak i ocenę ich jakości oraz zagrożeń antropogenicznych, a także zagrożeń ze strony środowiska dla funkcjonowania miasta. Równocześnie wiele uwagi poświecono w niej ochronie najbardziej cennych przyrodniczo terenów, a ponadto - ochronie i kształtowaniu krajobrazu kulturowego, nieodłącznie związanego ze środowiskiem przyrodniczym Krakowa. Wskazano też możliwości wykorzystania zasobów środowiska dla rozwoju wybranych funkcji użytkowych i społecznych miasta.
Mając na względzie zrównoważony rozwój opracowano koncepcję sieci ekologicznej. Warto podkreślić nowatorskie potraktowanie problemu, przejawiające się tym, że środowisko przyrodnicze jest traktowane jako część megasystemu, którym jest miasto, obejmującego także część antropogeniczną. Dlatego książka ta będzie kompendium wiedzy o środowisku Krakowa przydatnym w zarządzaniu miastem i planowaniu jego rozwoju społeczno-gospodarczego, a równocześnie ciekawym dla wszystkich zainteresowanych Krakowem.
Książka jest bogato ilustrowana, pięknymi i wartościowymi fotografiami, wzbogacającymi jej treść, a nie tylko pełniącymi funkcje ozdobne. Jest bardzo staranie, wręcz wzorcowo przygotowana edytorsko.
dr hab. Zofia Rączkowska, prof. IGiPZ PAN
dr hab. Zofia Rączkowska, prof. IGiPZ PAN