Książka powstała jako zbiór artykułów i reportaży z wykopalisk. Jedne rozdziały tej książki mówią o wykopaliskach, w których autor sam brał udział lub je osobiście zwiedzał, inne zaś zostały napisane na podstawie artykułów zamieszczonych w fachowych czasopismach archeologicznych. Łatwo te dwa rodzaje rozdziałów odróżnić. Wszystkie je wiążą dwie główne sprawy: archeologia i ludzie nią się zajmujący — archeolodzy. Książka nie podaje wszystkich nazwisk archeologów szukających śladów naszej przeszłości. Rozrosłaby się wtedy w olbrzymie dzieło.
Archeologia, którą zajmiemy się w naszej książce, nosi pełną nazwę „archeologia Polski". Jest bowiem różnica między pracą prof. Kazimierza Michałowskiego w Egipcie lub Sudanie a pracą archeologów w kraju.