„Sercem i myślą związani z Partią” to świetna monografia dziejów ważnego składnika komunistycznego panowania nad społeczeństwem. Joanna Sadowska przedstawia i wnikliwie analizuje historię masowej organizacji młodzieżowej, spośród jej podobnych, najsilniej związanej z PZPR i najbardziej wiernej, stanowiącej tzw. transmisję partii do kolejnych generacji młodzieży. Autorka referuje założenia ideowe ZMS, wewnętrzną ewolucją aktywu organizacji – od krótkotrwałego etapu jego buntu przeciw partii w imię realizacji ideałów komunistycznych do szybkiej kapitulacji oraz bezwarunkowego i oportunistycznego podporządkowania się zaleceniem hegemona, w zamian za osobiste awanse i kariery. Umiejętnie posługując się warsztatem politologa i badacza dziejów najnowszych, interesująco ukazuje historyczne, socjologiczne i polityczne etapy organizacyjnego rozwoju ZMS, rozmaite formy jego działalności, różnorodne zaplecze środowiskowe zwraca uwagę na motywacje, w tym psychologiczne, akcesu młodzież do organizacji, ocenia stanowisko ZMS wobec najważniejszych ówczesnych buntów społecznych, jak Marzec'68 czy Grudzień'70. Rozprawa jest bez wątpienia udaną i kompetentną prezentacją istotnego, dotąd praktycznie niezbadanego, fragmentu społecznej historii PRL.
prof. Jan Kofman
prof. Jan Kofman