Romanowowie. Krwawa dynastia

Książka Hélène Carrère d’Encausse, Romanowowie. Krwawa dynastia opisuje przeszło trzysta lat z dziejów Rosji pod panowaniem dynastii Romanowów (1613-1917). Historia dwudziestu pięciu władców Kremla, od Michała I do Mikołaja II, charakteryzująca się zamachami stanu, wojnami, spiskami, zabójstwami – zdaniem autorki, znakomitej znawczyni dziejów wielkiego sąsiada Rzeczpospolitej – przypomina trzymającą w napięciu powieść kryminalną. Co więcej, jest to powieść o żądzy władzy, skażonej piętnem przelanej krwi. Nie chodzi o krew poddanych lecz głównie członków dynastii carów, co nadało tragiczny wymiar ich rządom, dla którego trudno znaleźć odniesienie gdziekolwiek w Europie. Skomplikowane i niejednokrotnie naginane zasady sukcesyjne wzmagały te tendencje. Autorka relacjonuje i analizuje tragiczną historię krwawego korowodu klęsk i sukcesów Rosji Romanowów. Dzięki lekturze dzieła nasuwa się historiozoficzne wręcz pytanie: Jak to się stało, że pomimo tak fatalnego systemu sukcesji, wielu przypadkowych władców, braku nowoczesnych rozwiązań legislacyjnych, społecznych i gospodarczych Rosja w tym okresie urosła do rangi mocarstwa? Rzeczpospolita natomiast przez podobnie wadliwy ustrój, wolną elekcję, liberum weto – upadła. Rosja natomiast nie posiadając lepszych urządzeń prawnoustrojowych powiększała swoje terytorium i zdobyła pozycję jednej z największych potęg europejskich. Odpowiedzi na te pytania znaleźć można w książce Heleny d`Encausse.

Historia stosunków Polski z Rosją, od wielu wieków, to pasmo sąsiedzkich wojen i krwawych porachunków, walka o wpływy na wschodzie Europy oraz o narodowe przetrwanie Polaków pod rosyjskim zaborem. W XVII wieku polski król, jako jedyny z obcych władców, zasiadał na kremlowskim tronie, a w wiekach XIX i XX ziemie polskie stanowiły część Imperium Rosyjskiego. Historia naszych państw i narodów wciąż się przeplata. Obecnie kiedy współczesna Rosja próbuje odzyskać pozycję supermocarstwa, warto udostępnić – zwłaszcza polskiemu czytelnikowi – znakomitą naukową monografię Hélèny Carrère d’Encausse, aby uświadomić sobie czym jest Rosja i jakimi mechanizmami kieruje się budując relacje wewnętrzne na szczytach władzy, jak i stosunki z sąsiadami?