Cesarstwo Rzymskie, po przezwyciężeniu gwałtownego kryzysu, do jakiego doszło w III wieku po Chrystusie, wkroczyło w kolejne stulecie jako państwo ponownie zjednoczone i zreformowane. Zanosiło się na miarę spokojny i przewidywalny okres, w którym można będzie odbudować takie szczególnie zagrożone dziedziny życia społecznego, jak gospodarka i demografia, których to problemy wynikły przede wszystkim z ciągłych wojen wewnętrznych i zewnętrznych, toczących się przez właściwie cały poprzedni wiek. Niespodziewanie jednak dla wielu obywateli Imperium zamiast tego doszło w ciągu nowego stulecia do przełomowej przemiany religijnej, czyli do oficjalnego uznania chrześcijaństwa, który to fakt wymusił także gruntowne zmiany w sferze politycznej, kulturalnej, społecznej, a nawet częściowo gospodarczej.
szczególne zainteresowanie autora wywołał problem przemian religijnych i kulturowych w zachodnich prowincjach Cesarstwa. Ta zmiana nie tylko przekształciła na zawsze wiele instytucji Imperium, ale była na tyle znacząca i posiadała taką siłę przyciągania, że ostatecznie doprowadziła do katolicyzacji napływających na teren państwa rzymskiego plemion germańskich, a następnie do przyjęcia przez nie elementów kultury grecko-łacińskiej, co zakończyło się po wiekach powstaniem współczesnych narodów: Francuzów, Włochów, Hiszpanów, Anglików, Portugalczyków…