Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego

„… W owym czasie dzierżawcą majątku w Broniszowie był Jan Olszewski ożeniony z Anną ze Zwolińskich, których paromiesięczny syn Karol Stanisław cudem uniknął śmierci z rąk rozjuszonego chłopstwa. Tenże Karol Stanisław Olszewski, późniejszy profesor UJ, prowadził badania w zakresie niskich temperatur i wraz z prof. Wróblewskim w 1883 jako pierwsi na świecie dokonali skroplenia tlenu i azotu.” Tą i wiele innych ciekawostek można znaleźć w interesującej książce Sylwestra Polakowskiego zatytułowanej „Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego”. Jest to kolorowa, 600 stronnicowa publikacja o charakterze przewodnika katalogowego, w której zostało opisanych ponad 400 miejsc podworskich. Autor z wykształcenia inżynier, a z pasji badacz zwiedził i odkrył na nowo wszystkie te miejsca dokumentując je obfitym materiałem fotograficznym ukazującym stan obecny nie tylko dworów, ale również spichlerzy, stajni, rządcówek, oficyn, lamusów, pawilonów czy oranżerii. Można tu też zobaczyć pozostałości architektury ogrodowej, stawy, bramy, ogrodzenia, kaplice, dostępne szczegóły architektoniczne, fragmenty ceramiki, piwnice oraz zachowane geometryczne nasadzenia roślinne jak: aleje, szpalery czy pojedyncze okazy wyjątkowych drzew. Każde założenie dworskie charakteryzują opis historii własności i historii zabudowy na przestrzeni wieków zilustrowane miniaturami portretów właścicieli. Książkę uzupełniają opisy dojazdu i określenie zakresu dostępności poszczególnych miejsc, wstęp – również w języku angielskim oraz ponad 70 końcowych stron indeksów i zestawień. Całość zdobi niecodzienna lustrzana twarda okładka z herbem województwa podkarpackiego i umieszczona na wyklejkach mapa z wytyczonymi 18 trasami po najatrakcyjniejszych rezydencjach. Stanowią one propozycję do wytyczenia szlaku architektury rezydencjonalnej województwa podkarpackiego.