Posłanie o przebaczeniu

"Posłanie o przebaczeniu" to jedno ze sztandarowych dzieł klasycznej literatury arabskiej, stworzone przez Abu al-Ali al-Ma’arriego (973–1057), średniowiecznego arabskiego pisarza i myśliciela, zwanego „poetą filozofów i i filozofem poetów”. Ten niezwykły tekst, który zaczął swą zawrotną karierę na przełomie XIX i XX wieku za sprawą przekładów, jest obecnie uznawany za najważniejsze, a na pewno najsłynniejsze dzieło Al-Ma’arriego - którego Marek M. Dziekan określa we wstępie „enfant terrible klasycznej literatury arabskiej” - i bywa powszechnie zestawiany z "Boską komedią" Dantego.

Budowa niniejszego (pierwszego kompletnego) przekładu na j. polski obejmuje samo "Posłanie o przebaczeniu" oraz list od damasceńskiego literata i poety Ibn al-Kariha, na który stanowi odpowiedź. Sam tekst Al-Ma’arriego składa się z dwóch części: pierwsza to wyimaginowany opis pośmiertnej wędrówki Ibn al-Kariha po zaświatach, zaś druga to właściwa odpowiedź na list damasceńczyka. Podczas swej podroży Ibn al-Karih spotyka wiele wybitnych postaci z dziejów kultury arabskiej, z którymi dyskutuje m.in. o tym, co sprawiło, że znaleźli się w raju lub w piekle. Część druga ma mniej fantastyczny charakter i odnosi się do kwestii herezji i heretyków muzułmańskich rozmaitego pokroju - politycznych buntowników przeciwko religii, ale również poetów. Tu Al-Ma’arri dyskutuje z Ibn al-Karihem, potwierdzając lub podważając jego opinie.

Bogactwo testu Al-Ma’arriego daje odbiorcy nieograniczoną swobodę odczytania go na rozmaitych poziomach – na poziomie anegdoty, która bawi, lub traktatu naukowego, który poszerza naszą wiedzę. Wszystko to zostało oddane w mistrzowskim przekładzie Marka M. Dziekana, który opatrzył dodatkowo tekst obszernym wstępem oraz licznymi niezbędnymi przypisami.