Porozum się albo giń

Komunikacja jest często wykorzystywana do manipulowania, które ma na celu osiąganie różnego rodzaju korzyści. Prawdopodobnie dlatego ludzkość nałożyła na proces porozumiewania się wiele warstw utrudniających poznanie rzeczywistych zasad jego funkcjonowania. Zapragnęliśmy więc sięgnąć do mechanizmów komunikacji niezakłóconych ludzką ingerencją i pokazać ich działanie bez zniekształceń związanych z rozmaitymi emocjami, np. z chęcią wyparcia wszelkich kontekstów o zabarwieniu negatywnym, takich jak żądza posiadania czy naturalna skłonność do kłamstwa. Naszym zdaniem takie czyste mechanizmy można najlepiej zaobserwować w świecie przyrody. Dlatego postanowiliśmy opisać różne formy komunikacji występujące wśród zwierząt, a następnie znaleźć i omówić przykłady odpowiadające im w świecie ludzi. Najbardziej interesowały nas te procesy, które funkcjonują zarówno w przyrodzie, jak i w biznesie. W pierwszym rozdziale naszej książki pokazujemy, jak ważną rolę odgrywa komunikacja w świecie zwierząt. Dzięki komunikacji zwierzęta nie tylko wymieniają między sobą informacje, lecz także dopasowują się, a to wywiera korzystny wpływ na rozwój gatunków i funkcjonowanie całych ekosystemów oraz pozwala na uzyskiwanie zadziwiających efektów synergii. Pokazujemy także, jak te same mechanizmy wpływają na funkcjonowanie pracowników firmy, jej dostawców, klientów i całego otoczenia biznesowego. W drugim rozdziale zwracamy uwagę na to, że otrzymany przekaz informacyjny powinno się interpretować w szerszym kontekście, a do poprawnej jego interpretacji należy wziąć pod uwagę więcej niż jeden sygnał. Zbyt pochopne odczytanie sygnału może wprowadzić w błąd. Z takim przypadkiem mamy do czynienia podczas obserwacji wielu ssaków, kiedy np. ten sam grymas na twarzy samicy może oznaczać agresywne zachowanie, ale w innej sytuacji również gotowość do miłosnych uniesień. Warto o tym pamiętać podczas współpracy z przedstawicielami innych narodowości, co w dobie powszechnej globalizacji biznesu zdarza się coraz częściej. Po przeczytaniu tego rozdziału można się przekonać, że uśmiech i potakiwanie na twarzy kontrahenta wcale nie musi oznaczać akceptacji przedstawionych mu propozycji współpracy. W trzecim rozdziale przedstawiamy siłę i znaczenie przekazu niewerbalnego. Opisujemy „dziwne” loty, potakiwania głową, otwieranie dziobów połączone z sygnałami dźwiękowymi czy zapachowymi. Są to ważne elementy składowe przekazu emocjonalnego. Zwracamy uwagę na to, że partnerzy biznesowi często zapominają o odczytywaniu wzajemnie przekazywanych sobie sygnałów, które pokazują, jakie emocje wywołują ich działania i postawy. Niezrozumienie tych komunikatów bardzo utrudnia skuteczne działanie i może być powodem wielu z pozoru nierozwiązywalnych problemów. Kontynuując nasze rozważania na temat przekazu pozawerbalnego, w czwartym rozdziale omawiamy rolę takich reakcji, jak czerwienienie się, zmiana koloru czy podniesienie temperatury ciała. Tego typu sygnały wysyłane przez zwierzęta są szybkie, jednoznaczne i wiarygodne. Automatyczne reakcje zwierząt mogą być jednak przemodelowane w zależności od zmieniającego się otoczenia i warunków życia. Wspominamy o tym dlatego, żeby uświadomić czytelnikowi, jak łatwo można wpaść w pułapkę niewłaściwej interpretacji mowy ciała, np. podczas negocjacji handlowych i jednocześnie, żeby podkreślić znaczenie tych „automatów” komunikacyjnych w skutecznym porozumiewaniu się ludzi. Piąty rozdział rozprawia się z bardzo powszechnym stereotypem myślenia o komunikacji jako o przekazie głosowym. Tutaj czytelnik poznaje różne kanały komunikacji oraz rolę, jaką one odgrywają w świecie przyrody. Uświadamia sobie, jak wiele możliwości rozwoju skutecznej komunikacji stwarza wykorzystanie np. komunikacji zapachowej czy też odpowiedni dobór różnych kanałów, w zależności od tego, z jaką informacją i do kogo chcemy dotrzeć. W ostatnim, szóstym rozdziale zwracamy uwagę na to, że komunikacja i dotyk, który też jest swoistą formą komunikowania się, są niezbędne do tego, żeby mogły zachodzić podstawowe procesy w świecie zwierząt, takie jak prokreacja oraz budowanie i rozwój różnego rodzaju grup społecznych. Zwierzęta stosują bardzo wyrafinowane formy komunikacji po to, żeby odróżnić obcych od swoich i skutecznie bronić się przed błędami w doborze partnerów czy niebezpieczeństwem utraty cennych zasobów. Przenosząc wiele milionów lat doświadczeń wprost ze świata zwierząt na grunt biznesowy, pokazujemy jak można wykorzystać je w realiach globalnej konkurencji, trudnych do monitorowania przepływów kapitału i nieograniczonej wymiany informacji. Każdy z rozdziałów książki stanowi zamkniętą całość i składa się z czterech części. Pierwsza część przedstawia wyniki badań nad mechanizmami komunikacji zwierząt, druga opisuje jak podobne mechanizmy działają w świecie ludzi, a w szczególności w biznesie, trzecia udostępnia linki do filmików pokazujących opisywane mechanizmy. Czwarta część, kończąca rozdział, to tabela analogii pomiędzy światem przyrody i biznesu. Dzięki takiej konstrukcji można czytać poszczególne rozdziały w wolnych chwilach oraz w szybki sposób wyciągać praktyczne wnioski z prezentowanych zagadnień. Zachęcamy oczywiście do przeczytania całej książki, mając przekonanie, że powstanie wtedy w głowie czytelnika pełny obraz zasad i metod skutecznej komunikacji. Oddawana do rąk czytelnika książka jest trzecią z serii “Zwierzeca recepta na sukces w biznesie”. Cała seria jest poświęcona praktycznym zastosowaniom coraz bardziej popularnych teorii behawioralnych. Prezentuje pewne zwyczaje funkcjonujące w świecie zwierząt i wskazuje, jak można praktycznie wykorzystać je w zarządzaniu firmą, budowaniu relacji w zespole oraz w celu efektywnego komunikowania się wewnątrz i na zewnątrz firmy. Mamy nadzieję, że ta książka zostanie przez Państwa przyjęta równie życzliwie jak Pszczela Korporacja i Natura Przedsiębiorczości i stanie się źródłem nowych inspiracji w działaniach biznesowych, a może nawet zmieni choć trochę sposób postrzegania świata.