Pochwała wątpliwości

Peter L. Berger (ur.1929) – amerykański socjolog, wykładowca New School for Social Research i Uniwersytetu w Bostonie, opublikował m.in. Społeczne tworzenie rzeczywistości (wraz z T. Luckmanem) przełommowe studium formowania się instytucji i percepcji zbiorowych, Zaproszenie do socjologii (jedno z najlepszych wprowadzeń do tej nauki), Bezdomny umysł, Ducha kapitalizmu i Kwestię wiary Anton C. Zijderveld (ur. 1937) – holenderski socjolog i filozof od lat związany z Uniwersytetem Erazma w Rotterdamie, także felietonista konserwatywnego dziennika "Financieele Dagblad", autor wielu książek głównie z dziedziny socjologii kultury, m.in. Społeczeństwo abstrakcyjne, Społeczeństwo jako spektakl czy Populistyczne zamki z piasku. Największą zaletą "Pochwały wątpliwości" jest odwaga przypominania rzeczy najważniejszych i dlatego – tak łatwo zapominanych. Przede wszystkim – obrona uniwersalnych, ponadczasowych osiągnięć myśli ludzkiej przed z jednej strony fundamentalizmem (zarówno religijnym jak I świeckim), a z drugiej przed wszechogarniającym relatywizmem i tak modnym dzisiaj postmodernizmem. Jak piszą autorzy Każdy światopgląd jakoś umiejscawia człowieka. Inaczej mówiąc, każdy światopgląd. Fundamentalizm czyni to zarówno w wersji rekonkwisty, jak I w wersjach subkulturowych. Tożsamość ma być uważana za rzecz oczywistą, wyposażoną w oczywistą słuszność. I dalej Jeżeli ktoś ceni wolność oraza społeczeństwo, w którym wolność została zinstytucjonalizowana przez liberalną demokrację I konstytucyjne państwo fundamentalizm musi postrzegać jako poważne zagrożenie. Fundamentalizm, czy to religijny, czy świecki, jest zawsze wrogiem wolności. Ale z drugiej strony czeka na nas pułapka sceptycyzmu, relatywizmu czy postmodernizmu (wszelkich -izmów). Wedle Bergera I Zijdervelda większość teorii postmodernizmu twierdzi, że wszystkie interpretacje są równorzędne, co oczywiście zwiastowałoby koniec wszelkich badań naukowych historii i społeczeństwa. Niektórzy teoretycy postmodernizmu utrzymują, że poza tymi interpretacjami nic nie istnieje, co jest bliskie klinicznej definicji schizofrenii, stanu, w którym człowiek nie jest w stanie odróżnić rzeczywistości od własnych fantazji. Mówiąc prościej, istnieje ogromna różnica między postmodernizmem a socjologią nauki, rozumianą jako nauka empiryczna. Wszystkie postacie relatywizmu przeczą zdroworozsądkowemu doświadczaniu codziennego życia... Czy mamy zatem wyjście z pułapki zastawionej na nas przez z jednej strony fundamentalizm a z drugiej relatywizm? Tak odpowiadają autorzy: tym wyjściem jest Pochwała wątpliwości.