Paradoksy kosmonautyki

W Paradoksach kosmonautyki Czytelnik ma sposobność za­ znajomić się z bardzo swoistą twórczością Arego Jakuba Szternfelda, w której autor wykazuje niedościgłe mistrzostwo w dostrzeganiu zaskakujących i pozornych sprzeczności w ana­ lizie ruchu rakiety w polu grawitacyjnym i w nawigacji kosmicz­ nej. Autor podaje przy tym gotowe rezultaty swych dociekań, nie przytaczając żadnych rachunków. W większości są one stosunkowo proste, zachęcam więc Czytelnika do rachunko­ wego wyprowadzenia rezultatów, dyskutowanych przez Arego Szternfelda w tak łatwej, lekkiej i przyjemnej formie. Trzeba było jednak niezwykle głębokiej znajomości tematu, aby te wszystkie „paradoksy" zauważyć i wyłowić. Aktywny sto­ sunek do opisanych „paradoksów", ich policzenie przez Czy­ telników, a nawet poszukanie nowych paradoksów kosmo­ nautyki będzie najlepszym hołdem dla Autora tych uroczych miniatur, kreślonych ręką mistrza kosmonautyki. W swej książce biograficznej Ary Szternfeld — pionier kosmonautyki (1981) W. Geisler zaledwie dotknął tematyki paradoksów w rozdziale Lord-Paradoks (s. 161—175). Dobrze się stało, że na podstawie materiałów i zapisków A. Szternfelda Tamara Wołkowicka i liza Szternfeld (żona Arego) opracowały większość — często rozsianych po różnych książkach i cza­ sopismach — paradoksów w formie oddawanej Czytelnikowi książki, ocalając od zapomnienia te prawdziwe perełki myśli astronautycznej. Książka ukazuje się w języku ojczystym 9 A. Szternfelda po raz pierwszy i w tej formie nie była publiko­ wana w żadnym innym języku. Dla porządku należy przy­ pomnieć, że niektóre z paradoksów opisał A. Szternfeld w wy­ danej także tylko w Polsce, w Szczecinie (1967) książeczce Śladami kosmonautycznych koncepcji lat 1929—1936 oraz wcześniej — we Wstępie do kosmonautyki (1937). W przedmowie do wspomnianej książki W. Geislera pisałem, że dzieło uczonego jest anonimowe, chociaż ma wymiar ponad­ czasowy, określa niezmienny przebieg zjawisk przyrodniczych, żyje w zdobyczach cywilizacji, w sposobie naszego rozumowania i kierunku naszego myślenia. Społeczeństwo widzi gotowe dzieło uczonego. W tym obrazie znika uczony jako wrażliwy i walczący człowiek, pełen samozaparcia, pasji, niezłomnie dążący do zamierzonego celu kosztem osobistych wyrzeczeń, często — wyrzeczeń zwykłego ludzkiego szczęścia i doraźnego sukcesu. Czytelnik Paradoksów kosmonautyki nie dostrzeże tej ludzkiej strony działalności A. Szternfelda, gdyż nie zna za­ pewne wyczerpanej już biograficznej książki W. Geislera. Dlatego celowe wydaje się przedstawienie pokrótce sylwetki naukowej Arego Szternfelda, wspominając o jego osiągnię­ ciach i ważniejszych pracach, a także pokazując krótko jego trudną drogę życiową, prowadzącą niezmiennie do jednego celu, któremu na imię kosmonautyka. Była ona pasją Arego i największą przygodąjego życia.