Powieść o kawalerach maltańskich i ostatniej krucjacie... W ciągu swej historii Malta cierpiała zarazy, plagi i grabieżczych władców, susze i korsarzy, i upalne lata. Pogardzana z powodu ubóstwa swej kultury, ziemi uprawnej i ludzi, Malta była jednak ceniona za doskonałe porty i strategiczne położenie, umozliwiające panowanie nad morskimi szlakami między Afryką a Sycylią. To położenie w połączeniu ze wzrostem potęgi osmańskiej na wschodzie nadało wyspie znaczenie nieproporcjonalne do jej rozmiarów. Malta znalazła swe historyczne przeznaczenie w początkach XVI wieku, po samowładnym akcie kolejnego cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Karola V, który ulokował na wyspie jej najnowszych władców, rycerzy zakonu joannitów... Od okrucieństwa targów niewolników w Algierze przez majestat Topkapi, sułtańskiego seraju w Konstantynopolu, do konwentu szlachetnych kawalerów maltańskich. Oto oszałamiająca powieść o miłości i odwadze, o niewinności i zdradzie, epicka opowieść o starciu dwóch cywilizacji - Wschodu i Zachodu, na jałowej wyspie, gdzie wykuwała się przyszłość... Morze Śródziemne, wiek XVI. Malta, wyspa leżąca w samym centrum najważniejszych morskich szlaków między chrześcijańskim Zachodem a Imperium Otomańskim na Wschodzie, rządzona przez starodawny Zakon Kawalerów Świętego Jana, staje się sceną, na której ważyć się będą losy świata. Ręka opatrzności zmienia nagle los jednego z jej synów, gdy młody Nicolo Borg zostaje pojmany przez handlarzy niewolników z Barbarii i wysłany w niezwykłą podróż na dwór najwspanialszego władcy muzułmańskiego świata. Przemianowany na Aszę, myślący o ucieczce nawet wtedy, gdy ślubuje posłuszeństwo bogu swoich panów i uczy się ich kultury i sztuki wojennej, ten niewinny chłopiec staje się jednym z nagroźniejszych dowódców sułtana. W ukochanej siostrze Nika, Marii, jego utrata rozpala nienawiść do Kawalerów, którzy nie zrobili nic, by go ratować, i ożywia marzenie o ucieczce z dusznego kraju. Kiedy uparta dziewczyna wyrasta na ognistą piękność, podbija serce Christiena de Vries, rycerza-lekarza, rozdwojonego między obowiązkiem a namiętnością i uwikłanego w gorączkowe przygotowania Malty do obrony przed nadciągającą nawałnicą otomańską. Wokół Nika i Marii są też inni, którzy będą dzielić ich losy: Dragut Rais, znamienity korsarz, arcywróg Kawalerów, Giulio Salvago, ksiądz uciekający przed pokusami cielesności, Alisa, młoda piękność ukryta w haremie, i wreszcie Jean de La Valette, Wielki Mistrz Zakonu, jedyna nadzieja Malty na przetrwanie. Kiedy ogromna flota otomańska uderza na wyspę, Niko Borg wraca do rodzinnego kraju u steru wojennego okrętu wroga... Ogniem i żelazem jest powieścią o ponadczasowych zmaganiach religii i kultur, powieścią pełną wydarzeń zapowiadających i zarazem odzwierciedlających konflikty dnia dzisiejszego. David Ball, nie stroniąc od drastycznych i porażających swym realizmem opisów, pieczołowicie rekonstruuje okres zakończenia krucjat w pasjonującej powieści przygodowej, od której nie sposób się oderwać. JEAN M. AUEL