Powieść "Niels Lyhne" powstała w latach 1878-1880 i jest jedną z trzech książek napisanych przez tego duńskiego pisarza. Uchodzi za jego najwybitniejsze dzieło. Opisuje losy młodego człowieka, który, doświadczony przez życie, stracił wiarę w Boga, chociaż pochodził z wierzącej rodziny. Młodzieniec sam dochodzi do wniosku, że Bóg nie istnieje, a wyniesioną z dzieciństwa wiarę w Boga próbuje zastąpić wiarą w ludzkość. Jego światopogląd zostaje jednak wystawiony wielokrotnie na ciężkie próby. Książka jest zapisem zmagań bohatera z samym sobą. Próbuje on w najgorszych chwilach pozostać wierny swoim ateistycznym przekonaniom, pomimo pokusy, by w przypadkach beznadziejnych zwrócić się z modlitwą do Boga. W końcu ateistą łatwo jest być, kiedy zaznaje się szczęścia, a ciężko - w obliczu życiowych klęsk. Tym niemniej sama kwestia, czy ateizm jest lepszy niż wiara, pozostaje w tej książce otwarta.