Najdawniejsze zabytki języka polskiego

Początki języka polskiego giną w pomroce dziejów, się-gają one epoki, w której język prasłowiański, wspólna podstawa wszystkich języków słowiańskich, począł się wyraźnie rozpadać na mniejsze całości językowe1. Proces rozdrabniania się języka prasłowiańskiego, który zresztą nigdy nie tworzył bezwzględnie jednolitej całości, odbywał się bardzo powoli. Trzeba było na to całych wieków, by się z niego rozwinęły poszczególne języki słowiańskie. Dzisiejszy stan językowy słowiańskiego świata przedstawia, jak wiadomo, tego rodzaju obraz: na południu poziemia przez Słowian zamieszkałego stykamy się z językami: słoweńskim, serbskim (serbsko-chorwackim), macedońskim i bułgarskim. Jest to tak zwana południowo słowiańska grupa językowa. Języki północnosłowiańskie dzielimy na dwie części: wschodnią i zachodnią.

Wybór najstarszych zachowanych słów, zdań i całych tekstów pisanych w języku polskim, m.in. fragmenty tzw. Księgi henrykowskiej, Bogurodzica, Kazania świętokrzyskie, Kazania gnieźnieńskie, Biblia królowej Zofii, Legenda o św. Aleksym, Satyra na leniwych chłopów czy Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią.