Opracowanie jest zbiorem rozpraw naukowych poświęconych kwestiom polityczno-ustrojowym Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, ukazanym przez pryzmat dziejów lokalnych. Autorzy artykułów przedstawili obraz ziemi przemyskiej, poddając analizie m.in. działalność polityczną – zwłaszcza na forum sejmów i sejmików – reprezentującej ją szlachty (w tym dorobek sejmowy, zarówno na płaszczyźnie politycznej, jak i pisarskiej, Andrzeja Maksymiliana Fredry i Jana Szczęsnego Herburta), opisując miasta szlacheckie z pogranicza ziemi przemyskiej i powiatu pilzneńskiego (Rzeszów i Głogów) w dobie konfederacji tarnogrodz¬kiej, smolaków – czyli formację „policyjną” ziemi przemyskiej do zwalczania zbójnictwa góralskiego, postawę szlachty wobec najazdów tatarskich, a także działalność biskupów przemyskich w staropolskim senacie.