Ostatni spis powszechny ludności, który odbył się w Polsce w 2002 roku, podjął po raz pierwszy po II wojnie światowej kwestie zróżnicowania narodowego i językowego współczesnego społeczeństwa polskiego. Zapowiedź wprowadzenia do spisu pytań na ten temat, jego przebieg i ogłoszenie wyników (czerwiec 2003) wywołały szeroką dyskusję publiczną o strukturze etnicznej społeczeństwa polskiego. Autorzy książki uwypuklają znaczenie naukowe i polityczne uzyskanych danych spisowych, nie zapominając równocześnie o ich ułomności i o problemach metodologicznych związanych z pytaniami etnicznymi. Dzięki spisowi wiemy więcej o pewnych aspektach sytuacji mniejszości narodowych w Polsce, czy to o tendencjach do asymilacji (Białorusini i Ukraińcy), procesach tworzących nowe tożsamości etniczne (Ślązacy) i kontrowersjach dotyczących statutu wybranych grup etnicznych w społeczeństwie polskim, czy też o uwarunkowaniach różnic między szacowanymi a uzyskiwanymi w spisie danymi dotyczącymi narodowości. Autorzy wskazują także na ważne skutki tożsamościowe spisu dla różnych grup mniejszościowych. W tomie publikują: Lucjan Adamczuk, Sławomir Łodziński, Grzegorz Janusz, Grzegorz Gudaszewski, Nech M. Nijakowski, Katarzyna Warmińska, Jacek Nowak, Piotr Wróblewski, Cezary Obracht-Prondzyński, Ewa Nowicka.