Akcja książki rozgrywa się w ciągu kilku godzin jednej nocy, ale zawarte jest w niej całe życie bohatera, czeskiego inteligenta, człowieka niezaradnego i pozbawionego taniego sprytu, którego wydarzenia dziejowe stawiają w sytuacjach wymagających dramatycznych decyzji. Powieść Houby to głębokie studium psychologiczno-społeczne, a jednocześnie opowieść o walce człowieka o zachowanie własnej godności w czasach nieustannych przemian historycznych.