Jak system równomiernie temperowany popsuł harmonię (i dlaczego powinno cię to obchodzić)

Książka Jak system równomiernie temperowany popsuł harmonię to popularyzatorski, wielostronny i bardzo pożyteczny wykład prowadzący czytelnika (przede wszystkim muzyka, lecz i muzykologa – historyka muzyki, akustyka, czy stroiciela, a także czytelnika-humanistę) przez złożone zagadnienia natury dźwięku, harmonii, matematycznych i fizycznych podstaw określania ich wysokości, stosunków między nimi. Fragment Wstępu Macieja Kazińskiego Książka ukazuje się jako pierwszy tytuł w serii „3/2: Krótka historia kwinty” redagowanej przez Tomasza Wierzbowskiego z Teatru ZAR. Za ojca teorii dźwięków muzycznych uważany jest Pitagoras, który zauważył, że niektóre pary dźwięków zagrane jednocześnie brzmią zgodnie, a inne nie. Za pomocą monochordu ustalił, że wzajemne stosunki wysokości dźwięków tworzących konsonans wyrażają się w prostych liczbach. Interwał kwinty, wyróżniający się spośród innych najstabilniejszym współbrzmieniem, tworzyły w jego systemie dźwięki o wzajemnym stosunku częstotliwości 3:2. Ten „mocny” interwał musiał stać się podstawą każdego systemu muzycznego. Jednak jego akustycznie czysta forma, jaką zalecał Pitagoras, nie znalazła miejsca w muzyce europejskiej, dążącej do kompleksowości i kochającej doskonałą symetrię klawiatury fortepianu. Został więc odarty z części swego brzmienia i posłużył do stworzenia skali dźwiękowej w takim kształcie, jaki dziś znamy. Seria 3/2 prezentuje wszystko to, na co – podobnie jak w przypadku prawdziwie czystej kwinty – nie ma miejsca w naszym codziennym sposobie myślenia o muzyce i sztuce: co zostało zapomniane, wymazane bądź wyparte. Wstęp: Maciej Kaziński Przekład i redakcja: Tomasz Wierzbowski