Empatia i obserwacja. O poezji Jerzego Ficowskiego

Paulina Czwordon w książce "Empatia i obserwacja. O poezji Jerzego Ficowskiego" przybliża czytelnikowi osobowość poetycką tego twórcy. Jego poezja zyskała w ostatnim dziesięcioleciu na znaczeniu, podlegając przewartościowaniom dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, autor Cyganów na polskich drogach, "krytyk miłujący", pierwszy monografista, poszukiwacz i edytor pism Brunona Schulza, tłumacz wierszy Federica Garcii Lorki, Papuszy i poematu Icchaka Kacenelsona, a także twórca literatury dziecięcej, zaczął być postrzegany przede wszystkim jako poeta. Po drugie, oryginalny dorobek poetycki Ficowskiego coraz częściej odbierany jest jako ważny składnik obrazu polskiej poezji doby późnej nowoczesności. Pożądającą rzeczywistości poezję Jerzego Ficowskiego najlepiej definiują kategorie empatii i obserwacji. Empatią w jego poezji byłaby zatem ta umiejętność jej instancji nadawczych, która umożliwia wczucie się w położenie i stan innego człowieka. Obserwacja, będąca systematycznym, planowym, celowym i selektywnym spostrzeganiem przedmiotów i zjawisk, stanowi nie tylko o zewnętrzności, ale i o dystansie podmiotu. Tytułowe kategorie wspólnie wywierają wpływ na składniki poetyckiej metody Ficowskiego, przy czym wzajemnie rewidują one swe immanentne własności. W kształtowaniu wrażliwości emocyjnej, sensualnej i ontologicznej empatia nadaje jej niespotykanej głębi, podczas gdy obserwacja uniemożliwia osunięcie się jej w czułostkowość.