Zebrane w tym tomie teksty skłaniają do refleksji na temat zakresu społecznego odbioru i akceptacji dla rozmaitych form manipulacji przeszłością. W jakim stopniu zmieniają one zbiorową świadomość społeczności, w obrębie których — lub wokół których — konstruowane są mity i ideologie legitymizujące współczesne działania historycznym dziedzictwem? Bez wątpienia najbardziej skuteczne są próby przeniesienia rozmaitych rekonstrukcji i wizji przeszłości do powszechnej edukacji. Na powszechność takich zjawisk wskazują niektóre z prezentowanych tu artykułów, pokazujące jak zideologizowane wizje historii trafiają do szkolnych podręczników. Równie groźne może być jednak oderwanie współczesnej edukacji od tradycji prowadzące do amnezji — zaniku pamięci historycznej.