Choroby roślin sadowniczych powodowane przez wiroidy i wirusy - Elżbieta Paduch-Cichal

Nowoczesna ochrona roślin przed chorobamiwymaga od szkółkarza lub sadownika z jednej strony znajomości własnej szkółkiczy sadu, z drugiej zaś wiedzy dotyczącej metod ich ochrony. Ocena zagrożeniaze strony różnych chorób możliwa jest tylko wtedy, gdy dokładnie zna siębiologię patogenów. Wiroidy stanowią stosunkowo najpóźniejpoznaną grupę patogenów roślin. Wiele chorób przez nie powodowanych, np.wrzecionowatość bulw ziemniaka lub karłowatość złocienia, uznawano (do 1971 r.)ze względów epidemiologicznych i symptomatologicznych za choroby wirusowe. Wciągu ostatnich 20 lat, w wyniku wykorzystania do badań technik biologiimolekularnej, wiedza na temat tej grupy patogenów roślin została poszerzona.Obecnie zidentyfikowano 28 gatunków wiroidów roślin, w tym 9 z nich stanowizagrożenie dla upraw sadowniczych. Wirozy są ważną grupą chorób roślinsadowniczych. Minione lata doświadczeń i obserwacji przekonały o tym sadownikówi szkółkarzy - zarówno praktyków, jak i naukowców. W polskim naukowym piśmiennictwiefitopatologicznym nie ma całościowego opracowania dotyczącego chorób roślinsadowniczych powodowanych przez wirusy, a także wiroidy, które uwzględniałobyaktualny stan wiedzy w tej dziedzinie. W niniejszej książce przedstawiono 44choroby wirusowe i 9 chorób, których sprawcami są wiroidy. Choroby te występująna roślinach sadowniczych w Polsce lub stanowią dla tych roślin potencjalnezagrożenie. Spośród opisanych 53 chorób 6 podlega obowiązkowi zwalczania iznajduje się na liście kwarantannowej. Większość z prezentowanych chorób i ichsprawców nie była dotychczas opisana w żadnym polskim podręczniku. Na podstawie dostępnych źródeł literaturyoraz wieloletnich własnych doświadczeń zebrano i zaprezentowano dane dotyczącechorób drzew owocowych i roślin jagodowych powodowanych przez wiroidy lubwirusy. Omówiono: występowanie i szkodliwość, objawy chorobowe, metodydiagnozowania oraz sposoby ochrony roślin przed tymi chorobami. Szczegółoweopisy poprzedzono częścią ogólną, w której znalazły się aktualne informacjedotyczące chorób powodowanych przez wiroidy lub wirusy, ich epidemiologii orazsposobów szerzenia się. W książce omówiono także zasady klasyfikacji wiroidów iwirusów oraz metody ich wykrywania i identyfikacji. Uzupełnieniem informacji są liczne barwnefotografie, na których przedstawiono najbardziej charakterystyczne reakcjeroślin na poszczególne choroby. Z pewnością ułatwi to ich rozpoznanie. Na końcu podręcznika znajduje sięalfabetyczny spis pełnych nazw chorób powodowanych przez wirusy lub wiroidyoraz angielskich i polskich nazw czynników sprawczych. Podręcznik przeznaczony jest dla studentówwydziałów ogrodniczych wyższych uczelni rolniczych, pracowników naukowych,szkółkarzy i sadowników oraz pracowników inspekcji ochrony roślin. Pomoże onlepiej poznać zagrożenia dla polskiego szkółkarstwa i sadownictwa ze stronywiroidów i wirusów, a przede wszystkim przyczyni się do poprawy zdrowotnościroślin.