Książka została wydana po 133 latach z okazji rocznicy obchodów Świętokrzyskiego Millenium, związanego z tysięczną rocznicą powstania klasztoru na Świętym Krzyżu. Dzieło przybliża historię świętokrzyskiego sanktuarium do 1819 roku, czyli momentu kasaty klasztoru. Jej autorem jest żyjący w XIX w. ksiądz Józef Gacki - kanonik katedry sandomierskiej. W książce znajdują się m.in. historia założenia klasztoru, opisy architektoniczne czy wykład ks. Gackiego o wkładzie Św. Krzyża w rozwój życia religijnego, kultury i oświaty. Monografia zawiera także przepiękne opisy okolic Łysogór oraz pobliskich miejscowości z XIX wieku.