Rynek wydawniczy w czasach social mediów

Nie wiem czy śledzicie tzw. "bookmedia", czyli profile na portalach społecznościowych o tematyce książkowej, ale kilka dni temu wybuchła tam mała dyskusja, która odbiła się w tym książkowym światku dość szerokim echem. Damian z kanału Strefa Czytacza nagrał film o toksycznej relacji między wydawnictwami a "booktuberkami" i "bookstagramerkami", w której te drugie, z normalnych nastolatek (bo są to głównie dziewczyny) nagrywających sobie filmiki o ostatnio przeczytanych książkach, stały się słupami reklamowymi i darmowym narzędziem do promocji nowych tytułów. Mówił m.in. o tym, że jeszcze kilka lat temu nie do pomyślenia byłaby sytuacja, w której na targach książki dłuższe kolejki ustawiałyby się do twórców internetowych niż do autorów, że influencerzy książkowi prowadziliby własne spotkania i panele na okołoliterackich wydarzeniach, że ich loga będą "ozdabiać" co drugą okładkę. 

Te dziewczyny dawno przestały promować czytelnictwo. One promują przede wszystkim siebie, robiąc z książek niejako swój gadżet, chociaż nawet jako gadżet pojawia się ona coraz rzadziej, bo ich kanały zalewają vlogi i "dni z życia", a jeśli już o niej mówią, to zwykle jest to współpraca z wydawnictwem. Jeśli wejdzie się na profile tych najpopularniejszych twórczyń to od razu się spostrzeże, że wszystkie posty są oznaczone jako współpraca, że już dawno nie czytały niczego, czego nie przesłałoby im wydawnictwo. Doszło już nawet do tego, że niektóre z nich pracują w wydawnictwach, ale cały czas twierdzą, że są bezstronne i obiektywne w swoich "recenzjach".

Nie ma wątpliwości, że to wszystko poszło w bardzo złym kierunku, ale najciekawsze jest to, że polski rynek wydawniczy stanowi jakiś ogólnoświatowy ewenement, bo nigdzie za granicą gadający o książkach ludzie nie mają na niego aż takiego wpływu. Jasne, istnieją ludzie tak rozpoznawalni, że są w stanie dane tytuły wypromować, ale rzadko się zdarza, że jeden post na Instagramie czy film na TikToku sprawia, że cały nakład zostaje wykupiony, co w polskim internecie miało miejsce niejeden raz. 

Moje pytanie brzmi - zauważyliście ten trend? Myślicie, że ile jeszcze czasu minie, zanim ten balonik pęknie? Kto jest bardziej winny tej sytuacji - wydawnictwa, które same sobie tego potwora wyhodowały, czy influencerzy zatracający się konsumpcjonizmie, starjący się wytworzyć wokół siebie kulturę fanowską?

I tutaj trochę prywaty, bo czasami szlag mnie trafia, jak pomyślę o tej całej książkowej sferze w internecie, a nie mam gdzie indziej się wyładować. Mam tylko nadzieję, że nie weźmiecie tego za chęć chwalenia się.

Studiuję polonistykę. Bardzo ciężko pracuję, żeby móc kiedyś związać swoje życie z literaturą. Kształcę się na tłumaczkę, mówię w dwóch językach obcych. Słabo mi się robi, kiedy widzę, jak dziewczyny w moim wieku, które nie mają o literaturze pojęcia, które ograniczają się do młodzieżowych romansów i fantastyki, które nawet po polsku nie umieją mówić poprawnie, a ich opinie ograniczają się do stwierdzenia, że "bardzo im się podobało, autor ma bardzo ładny styl", są zapraszane na różnej maści targi książki, festiwale literackie, prowadzą prelekcje i panele na tematy, o których nie mają pojęcia, i jeszcze na tym zarabiają. Ostatnio mój wydział zorganizował nam spotkanie z tłumaczką z języka hebrajskiego. Nie spodziewaliśmy się, że wyjdziemy z niego tak przygnębieni, bo dowiemy się, że nie powinniśmy wiązać z tłumaczeniem swojej przyszłości, bo z tego nie da się wyżyć. Może to być co najwyżej praca dodatkowa. Czasami po prostu przykro mi się robi, kiedy widzę, że cała moja praca może pójść na marne, bo nie potrafiłabym promować się w social mediach.

Dobrze, ulało mi się. I czuję się ciut lepiej.