Carlo Collodi, właściwie Carlo Lorenzini (ur. 24 listopada 1826 we Florencji, zm. 26 października 1890 tamże) – włoski pisarz i dziennikarz. Autor powieści i komedii, najbardziej znany jako twórca postaci Pinokia. Pseudonim Collodi używany od 1856, jest nazwą toskańskiego miasteczka, w którym urodziła się jego matka Angela Orzali. Podczas wojen o niepodległość Włoch w latach 1848 i 1860 służył jako ochotnik w armii. Jego żywe zainteresowania sprawami politycznymi doprowadziły go do założenia satyrycznej gazety „Il Lampione”.
Collodi zyskał rozgłos już w 1856 powieścią In vapore. Rozpoczął wówczas także intensywną działalność w innych politycznych gazetach, takich jak „Il Fanfulla”, oraz w Komisji Cenzury Teatru. Tworzył szkice satyryczne i opowiadania (niekiedy poprzez proste zestawienie wcześniejszych artykułów): Macchiette (1880), Occhi e nasi (1881), Storie allegre (1887).
Swą obecność w literaturze dziecięcej zapoczątkował w 1875 tomikiem Racconti delle los, zawierającym tłumaczenia francuskich bajek Charlesa Perraulta. W 1876 napisał Giannettino, Minuzzolo i Il viaggio per l’Italia di Giannettino – cykle opowiadań, w których poprzez humorystyczne myśli i czyny postaci Giannettina opowiadał się za ponownym zjednoczeniem Włoch. Wówczas urzekł go pomysł wykorzystania przyjaznej, nieco łobuzerskiej postaci jako środka wyrażenia własnych przekonań. W 1880 rozpoczął pisanie opowieści Storia di un burattino (Historie marionetki), zwanej także Le avventure di Pinocchio (Przygody Pinokia), wydawanej w cotygodniowym „Il Giornale dei Bambini” – pierwszej włoskiej gazecie dla dzieci.
Collodi zmarł nieświadomy popularności, jaką miał się cieszyć jego utwór. Został pochowany we Florencji, na cmentarzu przy bazylice San Miniato al Monte.
Wybrane publikacje
- Pinokio (Le avventure di Pinocchio, 1883, wyd. pol. 1912)
- Pinokio (Avventure di Pinocchio, wyd. jidysz 1926)
- Pipi, różowy małpiszonek (Pipi, lo sciomiottino color di rosa, 1887, wyd. pol. 2011)