Auzoniusz Decimus Ausonius Magnus

Auzoniusz, Decimus Ausonius Magnus – starożytny poeta i retor.

Auzoniusz był synem Juliusza Auzoniusza (Iulius Ausonius, ok. 290–378) lekarza greckiego pochodzenia. Jego matka Emilia Eonia (Aemilia Aeonia), córka Cecyliusza Argicjusza Arboriusza (Caecilius Argicius Arborius) miała przodków z obu stron wywodzących się z arystokratycznych rodzin z południowo-zachodniej Galii. Kształcił się najpierw przez pewien czas w Tolosie pod okiem wuja Arboriusza (Aemilius Magnus Arborius), który był retorem w Konstantynopolu i kształcił jednego z synów Konstantyna Wielkiego. Później Auzoniusz kontynuował naukę w Burdigali. Około 334 otrzymał stanowisko gramatyka, a następnie retora w szkole w rodzinnym mieście.

W 364 roku, jako znany w całej Galii nauczyciel, został wychowawcą Gracjana syna cesarza Walentyniana I, na jego dworze w Trewirze. Wziął udział w wyprawie Walentyniana przeciw Alemanom w latach 368–369. W 370 został comesem, a w latach 375–378 jako quaestor sacri palatii był odpowiedzialny za przygotowywanie praw. W 378 został prefektem pretorium Galii, podczas gdy jego syn Hesperiusz był prefektem pretorium Italii, Ilirii i Afryki. W 379 sprawował konsulat. Po śmierci Gracjana (383) powrócił do Burdigali i żył w swej posiadłości do śmierci po 393 roku. Jego wnuk Paulinus z Pelli również był poetą.

Jednym z uczniów Auzoniusza był Paulin z Noli. Do jego przyjaciół należał Symmachus.

Większość jego twórczości ma charakter pogański. Pod wpływem chrześcijaństwa powstały jedynie utwory Modlitwa poranna, Wiersze paschalne, Modlitwa w wierszach rofalickich.

Poglądy Auzoniusza są trudne do sklasyfikowania. Część badaczy (np. Angelo Di Berardino) twierdzi, że z wiary był chrześcijaninem, ale z postawy wobec życia – poganinem. Inni, np. César Vidal Manzanares – że był poganinem, który wprawdzie uznawał Boga chrześcijan, lecz jako jednego z wielu bogów.

W opinii Józefa Mantke większość utworów Auzoniusza ma niewielką wartość poetycką, a niektóre są cennym źródłem historycznym, zwłaszcza dla dziejów kultury późnego antyku.